
เล่าเรื่องผ่านอาคาร งานออกแบบที่กล้าต่างของ JUTI architects
หากมองผ่านๆ อาคารดีไซน์มินิมอล สีขาวสะอาดตา ที่ตั้งอยู่บริเวณหาดเฉวง เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี อาจทำให้คนเข้าใจว่าเป็นแกลเลอรีหรือพิพิธภัณฑ์แนวโมเดิร์น
แต่หากสังเกตรายละเอียดดีๆ แล้วจะเห็นว่า มีสัญลักษณ์ของไม้กางเขนอยู่ด้านหน้า เพราะอาคารหลังนี้คือ โบสถ์คาทอลิกแม่พระองค์อุปถัมภ์ ที่สร้างโดยมูลนิธิคาทอลิกสุราษฎร์ธานี
งานดีไซน์ที่ฉีกไปจากโบสถ์ใ
แรงบันดาลใจในการออกแบบโบสถ
ซึ่งสำหรับจุติแล้วถือเป็นค
#elegantdecor x #jutiarchitects

“ยิ่งทำงานก็ยิ่งเห็นว่า สถาปัตยกรรมไทยมาจากธรรมชาติทั้งนั้น อย่างตัวอาคารก็เคารพธรรมชาติ”
จากนักศึกษาสถาปัตย์ฯ ที่ไม่ได้มีสถาปัตยกรรมไทยเป็นความสนใจหลักในสมัยเรียน แต่เมื่อเริ่มทำงานและทำงานมากเข้า จุติกลับพบว่า สถาปัตยกรรมไทยมีสิ่งที่ทำให้เขาสนใจมากกว่าที่คิด เหตุผลหนึ่งก็เพราะเป็นสถาปัตยกรรมที่มีมาจากธรรมชาตินั่นเอง และความสนใจนั้นก็ส่งอิทธิพลมาถึงงานออกแบบของเขาด้วย
“จริงๆ ผมเป็นคนคริสต์ แต่ภรรยาเป็นพุทธ เวลาเราไปวัดกับเขา ได้เห็นสถาปัตยกรรมไทยมากเข้า และยิ่งทำงานมากขึ้นก็ยิ่งได้เห็นว่า จริงๆ แล้วสถาปัตยกรรมไทยมาจากธรรมชาติทั้งนั้น อย่างตัวอาคารก็เคารพธรรมชาติ อย่างวัดพระแก้วที่ไม่ได้เห็นมาเกือบ 20 ปี พอได้มาเห็นอีกครั้งหลังกลับจากทำงานที่สิงคโปร์ เรารู้สึกว่าเจ๋งมาก ทั้งสเกล ทั้งดีเทลลวดลายที่มาจากธรรมชาติอย่างใบไม้หรือไฟ
“พอเริ่มสนใจสถาปัตยกรรมแนวนี้มากขึ้น เราก็คิดว่ามันน่าจะมีวิธีสร้างรูปแบบสถาปัตยกรรมไทยแบบใหม่ ที่ไม่ใช่ว่าพอพูดถึงความเป็นไทยก็จะต้องมีจั่ว มีเจดีย์ในตึก แล้วก็มาลงที่การเอาธรรมชาติมาทำให้เส้นสายพลิ้วๆ หรือการเล่นกับสเกล โดยเอาลายผ้าไทย ลายกระเบื้องมาใช้”
แต่กับโบสถ์ที่สมุยนั้น เขาเลือกใช้วิธีที่ต่างไปจากแบบที่เคยทำ นั่นคือใช้เรื่องราวเป็นตัวนำในการออกแบบ
“ตอนที่เสนอแบบ เราเอาชื่อโบสถ์ไปดูในไบเบิลว่าเรื่องเล่าช่วงนั้นคืออะไร แล้วก็เอามาผสานกับไอเดียของเรา ซึ่งเราอยากได้ฟอร์มที่เหมือนกับปีกทูตสวรรค์ มีรัศมี มีการประสานมือภาวนา และในไบเบิลเมื่อพระแม่มารีย์ยอมรับที่จะตั้งครรภ์ มันก็เหมือนกับการปฏิสนธิ เราเลยอยากให้สเปซภายในเป็นเหมือนครรภ์ของแม่ มีความอบอุ่น ปลอดภัย แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องมีแสงธรรมชาติด้วย พอเราได้คอนเซ็ปต์ก็เอามาสเก็ตช์เป็นเส้นสายในแบบที่คิดไว้”

“ความกล้าลองอะไรใหม่ๆ ไม่ใช่แค่ฝั่งผู้ออกแบบหรือผู้สร้างเท่านั้น สำคัญที่สุดคือเจ้าของ”
สำหรับโบสถ์ใกล้หาดเฉวงนี้ ไม่ใช่แค่เรื่องของดีไซน์เท่านั้นที่เป็นการทดลองสิ่งใหม่ๆ เพราะแม้แต่วัสดุที่ใช้ก็ยังเป็นการทดลองอีกอย่างด้วย
“การเลือกใช้วัสดุเป็นงานที่เราพัฒนาร่วมกันไปกับทีมที่ทำงานด้วยกัน เดิมทีเราคิดว่าจะใช้เป็นงานคอนกรีตหล่อเป็นแผ่น แล้วเอาขึ้นไปแขวน แต่ด้วยความที่เราไม่ค่อยฟิกซ์กับเทคโนโลยีการก่อสร้าง อยากลองทำอะไรใหม่ๆ ก็เลยจบที่แผ่นโฟมซึ่งมีเหล็กเส้นเป็นแผ่นใหญ่ๆ ต่อขึ้นไป แล้วฉีดคอนกรีตทับ ซึ่งเบากว่า กันความร้อนได้ดีกว่า เป็นฉนวนในตัว และได้รูปทรงอย่างที่เราต้องการ
“หรืออย่างโรงละคร Vanessa Cabaret ที่ผมได้แรงบันดาลใจจากชุดและเครื่องประดับของนางโชว์ที่ปักเลื่อมและมีความพลิ้ว ผมก็ทำเป็นดับเบิลเลเยอร์เพื่อลดความร้อน ซึ่งเราก็อธิบายเรื่องเหล่านี้กับลูกค้า
“ของพวกนี้บางทีต้องกล้าที่จะลองอะไรใหม่ๆ ซึ่งเรื่องของความกล้ามันไม่ใช่แค่ฝั่งผู้ออกแบบหรือผู้สร้างอย่างเดียว สำคัญที่สุดคือตัวเจ้าของ ถ้าเขาเข้าใจว่าทำไปแล้วได้ประโยชน์อะไร อย่างเรื่องการลดความร้อนหรือการประหยัดพลังงาน การออกแบบมันก็สามารถไปได้หมด”

“ข้อดีอย่างหนึ่งของงานอาคารสาธารณะ คือทุกคนสามารถเข้าไปใช้ได้ ไม่เฉพาะแค่คนที่จ่ายเงิน”
ผลงานที่ผ่านมาของ JUTI architects มีหลากหลาย ทั้งโรงละคร รีสอร์ต บ้านส่วนตัว และห้องพักในคอนโดมิเนียม แต่อย่างที่บอกไว้แต่ต้นว่า หนึ่งในโปรเจ็กต์ที่จุติอยากทำมาตลอดก็คืองานอาคารสาธารณะ เพราะเป็นสถาปัตยกรรมที่ทุกคนมีสิทธิ์เข้าไปใช้ได้อย่างเท่าเทียม
“เราอยากออกแบบงานอาคารสาธารณะมาตั้งแต่สมัยเรียนแล้ว ซึ่งคิดว่าคนที่อยากเป็นสถาปนิกจริงจังก็น่าจะหนีไม่พ้นความอยากออกแบบโปรเจ็กต์แบบนี้ ประกอบกับการประกวดแบบของงานแบบนี้ที่เมืองไทยยังไม่ได้กว้างขวางนัก จึงถือเป็นความโชคดีที่สังฆมณฑลสุราษฎร์ธานีอยากสร้างโบสถ์ใหม่ เพราะชุมชนคริสต์ที่นั่นขยายตัว และจากแบบบรอบแรกกรรมการตัดสินงานที่เป็นสถาปนิกอาวุโสก็สนับสนุนให้เราออกแบบให้เพียวกว่านี้ แรงกว่านี้ ซึ่งถือว่าเราโชคดีจริงๆ เพราะไม่บ่อยที่จะมีโปรเจ็กต์แบบนี้เข้ามาให้ทำ
“เรามองว่าข้อดีของงานอาคารสาธารณะ คือพอสร้างเสร็จแล้วทุกคนสามารถเข้าไปใช้ได้ ทุกคนเข้าไปเห็นได้ ไม่ใช่แค่เฉพาะคนที่จ่ายเงิน เราเลยอยากทำงานแบบนี้ อยากทำห้องสมุด อยากทำหอศิลป์ อย่างสนามกีฬาก็อยากทำนะ เพราะชอบดูฟุตบอล เวลาไปดูก็จะคิดว่ามันเป็นประสบการณ์ที่ดีและน่าจะทำอะไรกับตัวพื้นที่ได้อีก”

“simplicity elegance สำหรับเราคือความเรียบง่าย แต่สง่างาม”
ตลอดหลายปีที่ผ่านมาที่ผลิตผลงานในชื่อของ JUTI architects ถ้าให้อธิบายเอกลักษณ์ของงานแบบสั้นๆ สองคำที่จุติเลือกใช้ก็คือ simplicity elegance
“คำว่า ‘simplicity elegance’ ยังคงเป็นคอนเซ็ปต์ของเรา ถ้าลูกค้าของเรามาในแบบที่ต้องการอะไรเยอะๆ เราก็จะนำดีเทลที่เยอะๆ นั้นมากรอง ทำให้มันน้อยลงแต่ดูสง่างาม ในทางตรงกันข้าม ถ้าลูกค้ามาแบบน้อยๆ เราก็จะพยายามดันขึ้นไปอีก แล้วค่อยกรองลงมาทีเดียว
“เราคิดว่าถ้าออกแบบให้มีพื้นที่ว่างหรือขนาดสเปซที่เหมาะสม มันไม่จำเป็นต้องมีการตกแต่งอะไรเยอะ อย่างบางงานที่เรากรองความต้องการของลูกค้าลงมา พอถึงจุดหนึ่งมันก็จะเจอความลงตัว ซึ่งความลงตัวนั้นไม่ได้หมายความว่าต้องน้อยจนเป็นมินิมอลเสมอไป เพราะความพอดีและความลงตัวนั้นก็แล้วแต่โจทย์ของงานด้วย อย่างงานโรงแรมหรือร้านอาหาร มันยังต้องมีภาพติดตาหรืออาฟเตอร์เทสต์ให้คนจำได้ เพราะฉะนั้น การจะบอกว่าแบบไหนคือจุดที่พอดี จุดที่เป็น simplicity elegance ก็ต้องแล้วแต่ความเหมาะสมของงานนั้นๆ”